Skoro zdrowe życie i bezpieczeństwo stanowi dla każdego człowieka największą wartość, to dlaczego sami dla siebie stanowimy największe zagrożenie?
Większość wypadków na drogach wynika z nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego i braku przewidywania skutków naszego postępowania. Podobnie jest w przypadku pożarów, które są spowodowane bezmyślnością ludzi. Sami niszczymy własne zdrowie poprzez niewłaściwe nawyki żywieniowe, brak ruchu, siedzenie przed telewizorem lub komputerem, słuchanie głośnej muzyki czy stosowane różnego typu używek. Czy nie możemy tego zmienić? Oczywiście, że możemy, ale należy zacząć już od bardzo małych dzieci, gdyż właściwe nawyki i zachowania należy wdrażać przez cały okres dzieciństwa, aby zaowocowało to w życiu dorosłym.
Program „Bezpieczne przedszkole” skierowany jest zarówno do dzieci jak i do rodziców, pracowników przedszkola oraz różnych instytucji odpowiedzialnych za nasze bezpieczeństwo. Powstał na bazie doświadczeń w pracy dydaktyczno- wychowawczej, w oparciu o literaturę oraz współpracę z rodzicami i środowiskiem. Realizacja zadań wynikających z podstawy programowej wychowania przedszkolnego wymaga od nauczyciela podejmowania działań wspomagających rozwój dziecka zarówno w sferze fizycznej, emocjonalnej jak też umysłowej i społecznej.
W każdym przedszkolu bezpieczeństwo dzieci było, jest i będzie najistotniejszą sprawą. Zdrowie, życie i bezpieczeństwo dzieci stanowi wartość o którą troszczą się wspólnie rodzice, nauczyciele a także różnego typu organizacje.
Aby właściwie przygotować dziecko do roli pieszego czy pasażera należy w nim wyzwalać umiejętność współżycia z ludźmi (życzliwość, zrozumienie i poszanowanie potrzeb innych), zdolność kierowania i podporządkowania w zależności od sytuacji, słuchania poleceń, wdrażania do utrzymywania porządku, troszczenia się o słabszych, rozwijania refleksu oraz koncentracji.
Bardzo ważne jest uwrażliwienie dzieci na niebezpieczeństwo, które może się pojawić w czasie zabawy, na kształtowanie umiejętności przewidywania skutków swoich działań, promowanie pomysłów na bezpieczne spędzanie wolnego czasu, pomoc dzieciom w rozumieniu reguł i norm niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w kontaktach z innymi ludźmi.
Wiek przedszkolny jest najbardziej właściwy do wyrabiania u dzieci umiejętności i nawyków a osiągnięcie znaczących efektów, kształtowanie właściwych postaw dzieci wobec problemów bezpieczeństwa wymaga działań systematycznych i długofalowych.
Agata Gabrysz i Aleksandra Baraniak
Treść i struktura programu
Program zawiera treści z nowej podstawy programowej a główny nacisk kładzie na zdrowie i bezpieczeństwo.
Poniżej przedstawiamy obszary z podstawy programowej, na które położony jest główny nacisk:
Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewania się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych:
obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby zrozumieć to, co mówią i czego oczekują ; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy;
przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej ( stara się współdziałać w zabawach i sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;
w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swojego zachowania;
umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu można podawać takie informacje.
Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymania ładu i porządku.
- umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby;
- właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie;
- samodzielnie korzysta z toalety;
- samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o rzeczy osobiste i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież;
- utrzymuje porządek w swoim otoczeniu
Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole:
- dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia;
- dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne;
- jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo;
- uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastyczne .
Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
- wie jak należy zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można poprosić o pomoc, umie o nią poprosić;
- orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystania ze środków transportu;
- zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich;
- wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości);
- próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu;
- ma rozeznanie, gdzie można się samodzielnie bawić, a gdzie nie;
Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
- rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku;
- podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę
- wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radio i w telewizji, np. że będzie padał deszcz, śnieg, wiał wiatr, stosuje się do podawanych informacji w miarę swoich możliwości
Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
- wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracują, czym się zajmują;
- zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. strażak, policjant;